Mỗi dịp Giáng Sinh về, chúng ta thường có thói quen quỳ bên hang đá. Khi quỳ bên hang đá, người Kitô hữu không chỉ chiêm ngắm một hình ảnh quen thuộc, nhưng còn được mời gọi lắng nghe tiếng nói của Thiên Chúa vang lên từ chính sự bé nhỏ ấy. Từ hang đá Bê-lem, Chúa Giê-su Hài Đồng đang gửi đến chúng ta những lời mời gọi rất cụ thể cho đời sống đức tin hôm nay.
1. Lời mời gọi sống tinh thần nghèo khó
Trước hết, hang đá là lời mời gọi sống tinh thần nghèo khó. Ngôi Lời, Đấng tạo dựng muôn loài, đã không chọn sinh ra trong cung điện nguy nga, nhưng trong cảnh nghèo hèn, thiếu thốn. Sự nghèo khó ấy không phải là thất bại hay ngẫu nhiên, nhưng là con đường Thiên Chúa chủ động chọn lựa để tỏ bày tình yêu. Thánh Phao-lô nói rõ: “Đức Giê-su Ki-tô vốn giàu sang, nhưng đã tự ý trở nên nghèo khó vì anh em” (2 Cr 8,9).
Chính Đức Giê-su sau này đã sống tinh thần ấy suốt đời, từ làng quê Na-da-rét cho đến những năm tháng rao giảng Tin Mừng, và Người khẳng định: “Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời là của họ” (Mt 5,3). Hội Thánh giải thích rằng nghèo khó Tin Mừng không chỉ là thiếu thốn vật chất, nhưng trước hết là một thái độ nội tâm biết tín thác hoàn toàn nơi Thiên Chúa. Công đồng Vaticanô II khẳng định: Thiên Chúa đã sai Con Một đến trong thân phận nghèo hèn, để nhờ sự nghèo khó của Đức Kitô, con người được trở nên giàu có (x. Gaudium et Spes, số 22).
Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhắc nhở rằng tinh thần nghèo khó giúp người Kitô hữu sống tự do trước của cải, để biết mở lòng đón nhận Thiên Chúa và tha nhân (x. Evangelii Gaudium, số 198). Vì thế, chiêm ngắm hang đá, mỗi người chúng ta được mời gọi xét lại lối sống của mình: có quá lệ thuộc vào vật chất không, có dám sống giản dị hơn không, có biết tiết chế trong mua sắm và quảng đại hơn trong chia sẻ với những người nghèo khổ, bệnh tật và bị bỏ rơi không. Sống tinh thần nghèo khó chính là con đường giúp chúng ta nên giống Chúa Giê-su hơn và phục vụ anh chị em mình cách vô vị lợi.
2. Lời mời gọi xây dựng hòa bình
Từ hang đá Bê-lem, chúng ta còn nghe vang vọng lời ca của các thiên thần: “Vinh danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho người thiện tâm” (Lc 2,14). Bình an mà Hài Nhi Giê-su mang đến không chỉ là sự yên ổn bên ngoài, nhưng là bình an sâu xa của con người được hòa giải với Thiên Chúa. Chính Đức Giê-su sau này sẽ nói: “Thầy để lại bình an cho anh em, Thầy ban cho anh em bình an của Thầy” (Ga 14,27).
Hội Thánh dạy rằng hòa bình là hoa trái của công lý, sự thật, tình yêu và tha thứ. Công đồng Vaticanô II khẳng định: “Hòa bình không chỉ là vắng bóng chiến tranh, nhưng là công trình của công lý” (x. Gaudium et Spes, số 78). Vì thế, hòa bình không tự nhiên mà có, nhưng đòi hỏi sự hoán cải nội tâm và những chọn lựa cụ thể mỗi ngày.
Chiêm ngắm hang đá, người Kitô hữu được mời gọi trở thành người kiến tạo hòa bình ngay từ chính đời sống thường ngày: biết tha thứ thay vì nuôi hận thù, biết đối thoại thay vì khép kín, biết nhẫn nại và tôn trọng nhau trong gia đình cũng như ngoài xã hội. Như lời Chúa Giê-su: “Phúc thay ai xây dựng hòa bình, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa” (Mt 5,9).
3. Lời mời gọi bảo vệ sự sống
Hang đá Bê-lem còn là lời khẳng định mạnh mẽ về giá trị thánh thiêng của sự sống con người. Hài Nhi Giê-su được sinh ra trong cảnh nghèo khó, nhưng được Thánh Giu-se và Mẹ Ma-ri-a hết lòng yêu thương và bảo vệ. Các ngài đã tìm mọi cách để gìn giữ sự sống mong manh ấy, kể cả việc đưa Hài Nhi trốn sang Ai Cập để tránh sự tàn bạo của Hê-rô-đê (x. Mt 2,13–14).
Hội Thánh luôn xác tín rằng sự sống con người là quà tặng vô giá của Thiên Chúa và phải được tôn trọng từ lúc thụ thai cho đến khi chết tự nhiên. Thánh Gio-an Phao-lô II khẳng định: “Sự sống con người là thánh thiêng, bởi vì ngay từ khởi đầu, nó gắn liền với hành động sáng tạo của Thiên Chúa” (x. Evangelium Vitae, số 53).
Trong tinh thần đó, Thư Mục Vụ Hội Đồng Giám Mục Việt Nam năm 2013 mời gọi các gia đình: “Tôn trọng sự sống ngay từ lúc thụ thai, cộng tác với Thiên Chúa Tạo Hóa qua việc sinh con có trách nhiệm, giáo dục con cái nên người tốt và nên con cái Chúa” (số 6). Chiêm ngắm hang đá, mỗi người chúng ta được mời gọi không chỉ tôn trọng sự sống, nhưng còn can đảm lên tiếng bảo vệ sự sống, nhất là sự sống của những trẻ em vô tội và yếu thế nhất.
4. Lời mời gọi sống tinh thần truyền giáo
Sau cùng, hang đá Bê-lem nhắc chúng ta rằng Giáng Sinh là khởi đầu của sứ mạng truyền giáo. Như chúng ta tuyên xưng trong Kinh Tin Kính: “Vì loài người chúng ta và để cứu độ chúng ta, Người đã từ trời xuống thế.” Đức Giê-su đến không chỉ cho một dân tộc, nhưng cho toàn thể nhân loại.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô mời gọi mọi Kitô hữu trở thành “môn đệ truyền giáo”, loan báo Tin Mừng không chỉ bằng lời nói, nhưng bằng chính đời sống được biến đổi bởi tình yêu Chúa (x. Evangelii Gaudium, số 120). Chính Chúa Giê-su đã nói: “Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau” (Ga 13,35).
Chiêm ngắm hang đá, chúng ta được mời gọi mang Chúa đến cho thế giới không bằng những điều lớn lao, nhưng bằng một đời sống công bằng, bác ái và yêu thương, để ánh sáng của Ngôi Lời tiếp tục chiếu soi trong lòng xã hội hôm nay.
Nguyện xin Chúa Giê-su Hài Đồng, Ngôi Lời nhập thể, cho mỗi người chúng ta biết quỳ bên hang đá với một con tim mở ra, để sống tinh thần nghèo khó, xây dựng hòa bình, bảo vệ sự sống và trở thành chứng nhân Tin Mừng giữa lòng thế giới. A-men.
Lm. Anthony Trung Thành
