Author: Linh Tiến Khải

Trong tất cả mọi tôn giáo mà chúng ta biết tới, ngoài gia tài giáo lý nghĩa là tín lý và luân lý, cũng còn có gia tài phụng vụ lễ nghi, tức phụng tự nữa. Sức nặng của gia tài giáo lý trên gia tài phụng tự, hay sức nặng của gia tài phụng tự trên gia tài giáo lý có thể thay đổi tùy theo các bối cảnh tôn giáo mà chúng tùy thuộc, nhưng trong mọi trường hợp, cả hai gia tài luôn luôn có tương quan…

Từ thời thánh Agostino trở đi chắc chắn nền thần học bí tích đã dùng phạm trù dấu chỉ một cách rộng rãi. Trong tất cả mọi lãnh vực của suy tư thần học, nền thần học bí tích đã lý thuyết hóa dấu chỉ một cách rộng rãi nhất, và đã trực tiếp dùng nó cho việc nghiên cứu đề tài chuyên biệt của mình. Từ thế kỷ thứ V trở đi, ít nhất trong nền thần học tây phương, không còn có thể nói tới các bí tích…

Cho tới nay chúng ta đã thấy các vất vả mò mẫm mà nền thần học bí tích đã phải trải qua trên con đường phát triển, nhưng vẫn chưa tìm được thế quân bình thỏa đáng. Lý do là vì thứ ngôn ngữ biểu tượng có thể giúp giải thích bản chất đích thật của bí tích vẫn tiếp tục bị hiểu lầm, khinh thường và còn bị uy hiếp đàn áp nữa. Trong số các xác tín mà nền văn minh khoa học kỹ thuật của chúng ta…

Khi quay ngược về lịch sử việc thực hành các bí tích và nền thần học bí tích, chúng ta có thể nhận ra rằng một trong các lý do khiến thỉnh thoảng lại xảy ra cuộc khủng hoảng chắc chắn là việc đã coi bẩy bí tích một cách riêng rẽ ngoài bối cảnh cứu độ, trong đó chúng được đặt định. Chỉ cần hạn chế vào một khía cạnh của vấn đề thôi là đủ hiểu: đó là kiểu đưa ra công thức và giải quyết việc thành…

Lần trước chúng ta đã đề cập tới cuộc khủng hoảng liên quan tới các bí tích. Số người lãnh nhận các bí tích ngày càng giảm sút và sự hiểu biết về các bí tích của tín hữu cũng hạn hẹp hay lệch lạc. Vậy nền thần học đã phản ứng thế nào trước tình cảnh này? Các phản ứng đầu tiên và rõ ràng nhất có thể được nhận ra trong các tác phẩm phát triển song song với nền thần học triệt để của Mỹ, thường được…

Trên bình diện tín lý sít sao chúng ta biết các bí tích thuộc các cấu trúc nòng cốt của Giáo Hội. Ngày nay một cách tỏ tường hơn ngày xưa rất nhiều, nềm thần học không chỉ coi các bí tích là một lãnh vực nền tảng trong sứ mệnh cứu rỗi của Giáo Hội, nhưng còn như là thời điểm, trong đó Giáo Hội được sinh ra và được tổ chức một cách có cơ cấu nữa. Tuy nhiên, đàng khác cũng đúng là hiện nay, nếu người…

Sự phát triển của nền thần học bí tích đã dẫn đưa nó tới chỗ mở ra nhiều con đường thăm dò có thể tổng kết trong ba hướng sau đây: thứ nhất, thu hồi vài đề tài từ lâu vẫn bị nằm trong bóng tối, hay đã không đươc phát triển một cách thích đáng; thứ hai, nhận diện ra các dự phóng thật sự lịch sử hàm ẩn trong sinh hoạt bí tích; và thứ ba, các khả thể thực sự của việc móc nối giữa ngôn ngữ…

Như chúng ta đã thấy vào đầu thế kỷ XX Phong trào phụng vụ nảy sinh bên Đức khởi xướng việc tham dự tích cực của tín hữu vào các buổi cử hành phụng vụ, nhất là Bí tích Thánh Thể, trong tư cách là thành phần của cộng đoàn phụng tự, được quy tụ quanh Chúa Kitô và cùng với Chúa Kitô dâng lên và sống trở lại hiến tế của Người. Trong hiến tế của Giáo Hội toàn thế giới có thể gặp gỡ với hiến tế của…

Trong năng động và căng thẳng nảy sinh từ biểu tượng bí tích, nơi hành động siêu việt của Thiên Chúa và hành động lịch sử của con người liên tục kêu gọi nhau, có tất cả khả thể của việc đọc hiểu thống nhất sự kiện bí tích. Thật vậy, ngoài việc thông báo cho chúng ta biết rằng Thiên Chúa biểu lộ sự tín trung với chính mình trong sự trung thành với con người, và con người có thể trung thánh với chính mình và với Thiên…

Như chúng ta đã thấy lần trước, nền thần học bí tích đã có những bước tiến rất chậm chạp với nhiều dò dẫm, nhưng vẫn không đem lại nhiều kết qủa tích cực, vì nội dung nghèo nàn và phương pháp trình bầy lộn xộn. Các nghiên cứu được hướng dẫn bởi mục đích hộ giáo, giáo luật hay pháp lý, chứ không theo các nguyên tắc của lịch sử. Tình trạng này kéo dài mãi cho đến đầu thế kỷ XX, và các học giả vẫn thường lập…

Hồi thế kỷ XVI Công Đồng Chung Trento đã dành nhiều phiên họp để thảo luận việc đưa ra công thức giáo lý liên quan tới các bí tích nói chung, và liên quan tới từng bí tích riêng rẽ. Nhưng phải công nhận rằng ngoài các minh xác tín lý đã có, giáo huấn của Công Đồng đã không ghi dấu khúc rẽ định đoạt nào đối với nền thần học bí tích. Sự kiện này khá dễ hiểu, nếu chúng ta chú ý tới bối cảnh lịch sử…

Lần trước chúng ta đã tìm hiểu phần đóng góp của thần học gia Ugo di San Vittore cho nền thần học bí tích. Ugo di San Vittore chú ý nhiều tới nhiệm vụ ”sửa chữa” của các bí tích đối với con người tội lỗi. Hôm nay chúng ta tìm hiểu phần đóng góp của thần học gia Pietro Lombardo cho nền thần học bí tích. Ông sinh năm 1435 và qua đời năm 1516. Với học giả Pietro Lombardo nền thần học bí tích theo một con đường…