Hôm nay, chúng ta được mời gọi hân hoan mừng Chúa Giêsu đến trong cuộc đời mình. Thánh Lễ bắt đầu bằng câu Gaudete in Domino semper. Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II nói: “Chúa Nhật III Mùa Vọng, theo truyền thống được gọi là Chúa Nhật Gaudete. Đây thực sự là từ đầu tiên của Thánh Lễ hôm nay nghĩa là hãy vui mừng, hãy hân hoan vì Chúa đã đến gần!” (Bài giảng lễ, 13 tháng 12 năm 1998).
- Người dọn đường cho đấng Mêsia
Bài Tin Mừng có một cảnh tượng đầy cảm xúc: Thánh Gioan Tẩy Giả, vị ngôn sứ vĩ đại, đang bị giam cầm. Ngài nghe nói về những công việc Chúa Giêsu làm và ngài sai môn đệ của mình đến hỏi Chúa Giêsu: “Thưa Thầy, Thầy có thật là Đấng phải đến không, hay là chúng tôi còn phải đợi ai khác?” (Mt 11: 2).
Không phải thánh Gioan nghi ngờ Chúa Giêsu, nhưng ngài muốn chỉ lối cho các môn đệ của mình đến với Đấng Mêsia thực sự. Thánh Augustinô đã giải thích rõ ràng về câu hỏi này của Thánh Gioan: “Gioan có những môn đệ riêng của mình; ông mong muốn các môn đệ của ông được chính Chúa Giêsu trả lời…Vậy hãy đi hỏi Ngài; không phải vì tôi nghi ngờ, mà để anh em được chỉ dạy. Hãy đi hỏi Ngài, hãy lắng nghe chính Ngài những nói điều tôi thường nói với anh em; anh em đã nghe ngôn sứ nói, thì bây giờ hãy để Đấng Phán Xét xác nhận. Hãy đi hỏi Ngài, Ngài có phải là Đấng phải đến, hay chúng tôi còn phải đợi ai khác? Họ đã đến và hỏi, không phải vì Gioan nghi ngờ, mà vì chính họ.” [1] Như thế, thánh Augustinô nhấn mạnh rằng Gioan không nghi ngờ, nhưng ngài muốn các môn đệ của mình trực tiếp xác minh các dấu lạ của Chúa Giêsu, những dấu chỉ về Nước Trời, để họ tin và theo Ngài. Điều này thể hiện sự khiêm tốn tuyệt vời của thánh Gioan Tẩy giả, người được Chúa khen là “trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng có ai cao trọng hơn ông Gioan Tẩy Giả” (Mt 11: 11), dù thánh nhân vẫn chỉ nhận mình là “tiếng người hô trong hoang địa” (Mt 3: 3).
Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã suy nghĩ về đoạn này: “Chúa Giêsu, Đấng phải đến, tự mặc khải chính mình là Đấng Mêsia được mong đợi qua công trình cứu độ của Ngài: người mù được thấy, người què được đi… người nghèo được nghe Tin Mừng. Ngài đến để an ủi, để mang lại sự thanh thản và hy vọng cho những người đau khổ, cho những ai mệt mỏi và chán nản trong cuộc sống.” [2] Ngài nhấn mạnh rằng câu trả lời của Chúa Giêsu không chỉ xác nhận sứ mệnh của Ngài mà còn mời gọi người ta nhận ra các dấu chỉ Chúa đang thực hiện trong cuộc sống hàng ngày: “Ngay cả trong thời đại chúng ta, vẫn còn rất nhiều người bị bao trùm trong bóng tối của sự ngu dốt và chưa nhận được ánh sáng đức tin; nhiều người què quặt và gặp khó khăn khi bước đi trên con đường đúng đắn; nhiều người thất vọng hoặc chán nản; nhiều người bị ảnh hưởng bởi bệnh phong hủi của tội lỗi và sự dữ và đang chờ đợi được cứu rỗi” (đã dẫn trên). Trong thế giới hiện đại, nơi nhiều người chúng ta đang “bị giam giữ trong nhà tù” cô đơn, lo âu hay tội lỗi, chúng ta cần đến với Chúa, cần cầu nguyện để nhận được dấu chỉ xác nhận về sự hiện diện của Ngài.
Suy nghĩ này nhắc nhở chúng ta phải lên đường, như Thánh Gioan, chỉ cho con người thấy Chúa có mặt trong xã hội ngày nay, như Hội đồng Giám mục Việt Nam kêu mời “Mỗi Kitô hữu là một môn đệ thừa sai” trong Thư chung gửi toàn thể Dân Chúa, ngày 10/10/2025 vừa qua. Trong bối cảnh chiến tranh, bất ổn kinh tế, thiên tai, nhiều người đang thắc mắc: Chúa có thực sự đến không? Câu trả lời nằm ở các việc lành chúng ta làm: giúp đỡ người nghèo, an ủi cơn đau khổ, loan báo Tin Mừng, trở nên anh chị em của mọi người. Thánh Charles de Foucauld (1858–1916) nói: “Tôi muốn tất cả những người Kitô hữu, Hồi giáo, Do Thái giáo và những người thờ ngẫu tượng coi tôi là anh em của họ, người anh em của mọi người.” [3]
- Sự kiên nhẫn chờ Chúa quang lâm
Thánh Giacôbê khuyến khích các tín hữu đầu tiên, đang chịu bách hại, phải chiến đấu giống như nông dân chờ mưa: “Kìa xem nhà nông, họ kiên nhẫn chờ đợi cho đất trổ sinh hoa màu quý giá: họ phải đợi cả mưa đầu mùa lẫn mưa cuối mùa” (Gc 5: 7). Trong xã hội tiêu dùng hôm nay vốn yêu cầu mọi thứ phải nhanh chóng, thì kiên nhẫn là điều bị coi là không hiệu quả, nhưng thánh Giacôbê nhắc nhở rằng: “Xin anh em cứ kiên nhẫn cho tới ngày Chúa quang lâm” (Gc 5: 7).
Thánh Padrê Piô dạy: “Đừng lo lắng đến mức đánh mất sự bình yên nội tâm. Hãy cầu nguyện với sự kiên trì, với đức tin, với sự bình tĩnh và thanh thả.n” [4] Lời này phản ánh ánh tinh thần của Thánh Giacôbê: “Anh em cũng vậy, hãy kiên nhẫn và bền tâm vững chí, vì ngày Chúa quang lâm đã gần tới” (Gc 5: 8). Đức Thánh Cha Phanxicô nói về sự kiên trì như các ngôn sứ trong các thử thách: “Trong một thế giới lúc nào cũng hối hả, chúng ta đã quen với việc muốn có mọi thứ ngay lập tức. Tính nóng vội làm mất kiên nhẫn, gây nguy hại nghiêm trọng cho con người. Thật vậy, điều đó gây ra bất khoan dung, căng thẳng, đôi khi cả bạo lực vô cớ, dẫn đến bất mãn và khép kín…Việc tái khám phá sự kiên nhẫn mang lại nhiều lợi ích cho chính mình và cho người khác…Sự kiên nhẫn, cũng là hoa trái của Thánh Thần, nuôi dưỡng và củng cố niềm hy vọng như một nhân đức và một lối sống. Vì thế, chúng ta hãy học cách thường xuyên xin ơn kiên nhẫn, vốn vừa là con đẻ của hy vọng lại vừa nuôi dưỡng niềm hy vọng” (Spes Non Confundit – Hy vọng không làm thất vọng, số 4).
Thánh Giacôbê cảnh báo: “Thưa anh em, anh em đừng phàn nàn kêu trách lẫn nhau, để khỏi bị xét xử. Kìa Vị Thẩm Phán đang đứng ngoài cửa” (Gc 5: 9) và nhắc nhở chúng ta rằng, sự kiên nhẫn phải đi đôi với tình yêu thương huynh đệ và “hãy noi gương các ngôn sứ là những vị đã nói nhân danh Chúa” (Gc 5: 10) trong tinh thần nhẫn nại và bền chí.
- Sa mạc nở hoa – niềm vui cứu độ
Thiên Chúa luôn có những ý định tốt lành dù Ngài có khi cho phép những người yêu mến Ngài gặp phải một số điều không mấy dễ chịu, như chúng ta từng cảm thấy trong đời mình và khắp thế giới ngày nay. Điều quan trọng cần ghi nhớ là bên kia bất cứ thử thách nào luôn có niềm hy vọng, như ngôn sứ Isaia tiên báo: “Thiên hạ sẽ nhìn thấy ánh huy hoàng của Chúa, và vẻ rực rỡ của Thiên Chúa chúng ta” (Is 35: 2).
Ngôn sứ Isaia vẽ nên bức tranh sa mạc nở hoa biểu tượng cho sự biến đổi từ tuyệt vọng sang hy vọng khi Chúa đến. Niềm hy vọng về sự quang lâm và sự cứu chuộc cuối cùng được mô tả bằng hình ảnh rực rỡ: “Vui lên nào, hỡi sa mạc và đồng khô cỏ cháy, vùng đất hoang, hãy mừng rỡ trổ bông, hãy tưng bừng nở hoa như khóm huệ, và hân hoan múa nhảy reo hò” (Is 35: 1-2). Isaia không chỉ tiên báo sự chữa lành: “Những bàn tay rã rời nên mạnh mẽ, những đầu gối bủn rủn được vững vàng…mắt người mù mở ra, tai người điếc nghe được…kẻ què sẽ nhảy nhót như nai, miệng lưỡi người câm sẽ reo hò” (Is 35: 3, 5-6) mà còn về một hành trình trở về: “Những người được Chúa giải thoát sẽ trở về, tiến đến Xion giữa tiếng hò reo, mặt rạng rỡ niềm vui vĩnh cửu” (Is 35: 10).
Cứ như Thiên Chúa đang trải thảm đỏ cho tất cả chúng ta, chỉ cho chúng ta con đường trở về với Ngài. Lời tiên tri đẹp đẽ như “sa mạc và đồng khô cỏ cháy, vùng đất hoang tưng bừng nở hoa như khóm huệ.” Đó là một thông điệp vượt thời gian về vương quốc của Chúa, nơi Ngài sẽ thiết lập công lý và tiêu diệt mọi điều ác. Trời đất cảnh vật cũng đang hân hoan: “Sa mạc được tặng ban ánh huy hoàng của núi Libăng, vẻ rực rỡ của núi Cácmen và đồng bằng Saron. Thiên hạ sẽ nhìn thấy ánh huy hoàng của Chúa, và vẻ rực rỡ của Thiên Chúa chúng ta” (Isaia 35: 2). Hoa có thể nở rộ giữa sa mạc hoang chỉ với một cơn mưa nhỏ. Hoa có thể nở rộ vào mùa xuân sau một mùa đông băng giá cây cối trơ trụi như đã chết. Sự tái sinh và đổi mới là một quang cảnh đáng chiêm ngưỡng.
Điều quan trọng là chúng ta đừng bao giờ quên lời hứa về vẻ đẹp này. Dù khi chúng ta cảm thấy thế giới đang sụp đổ chung quanh, thì vẫn còn đó những vẻ đẹp để chiêm ngưỡng. Satan làm mọi cách để thao túng tâm trí và khiến chúng ta tin rằng thế giới chỉ là lao nhọc, đau khổ, chết chóc và sau đó là hư không và tuyệt vọng. Nếu chúng ta biết tin tưởng vào lời tiên báo của ngôn sứ, vào Lời của Chúa Giêsu, thì không có gì đáng sợ: “Những người được Chúa giải thoát sẽ được hớn hở tươi cười, đau khổ và khóc than sẽ biến mất” (Isaia 35: 10).
Ngày nay, ơn gọi Kitô hữu là thực hiện cuộc hành trình gặp gỡ Chúa Giêsu. Cuộc hành trình tiến vể Xion của các Kitô hữu là một hành trình trở nên hoàn thiện về đạo đức và nội tâm, thiêng liêng, vốn không thể thực hiện được nếu không tích cực bước theo Chúa Kitô và ở lại trong Ngài. Chúng ta được kêu gọi dọn đường cho Chúa Giêsu ngự vào lòng mình, và cũng chuẩn bị lòng người khác để họ cũng được “cảm nghiệm niềm vui cứu độ”, sự chữa lành, sự thánh thiện, mà tất cả chúng ta đều khao khát, và chỉ có điều đó mới mang lại ý nghĩa đích thực cho cuộc sống chúng ta.
Chúa Kitô đã đến cách nay hơn 2000 năm, nhưng mỗi người chúng ta vẫn đang mong đợi gặp được Ngài. Dĩ nhiên, Chúa Giêsu đã hiện diện và hoạt động qua Thân Thể Ngài, là Giáo Hội, là cộng đoàn Kitô hữu. Nhưng Ngài vẫn phải đến với cuộc sống của chúng ta mỗi ngày cách trọn vẹn hơn. Chúng ta cần “cảm nghiệm niềm vui cứu độ”, sức mạnh chữa lành và sự viên mãn mà Chúa Giêsu mang đến cho cuộc sống chúng ta. Đây là điều mỗi người phải làm, với tư cách cá nhân cũng như cộng đoàn. Có thể vẫn còn nhiều người trong chúng ta chưa cảm nghiệm được niềm vui sâu xa và trọn vẹn trong Chúa Kitô.
Đức Giáo Hoàng Lêô XIV nói với các tín hữu Công giáo rằng: “Có lẽ không thiếu những Kitô hữu nửa mùa thỉnh thoảng làm theo cảm xúc tôn giáo hoặc tham dự những sự kiện tôn giáo. Nhưng rất ít người sẵn sàng làm việc cho mùa gặt của Chúa, vun trồng hạt giống Tin Mừng trong chính tâm hồn mình để rồi chia sẻ điều đó trong gia đình họ, tại nơi họ làm việc hay học tập, trong môi trường xã hội và với những người cần được giúp đỡ. Đó là một thực tế và thực tế này chất vấn mỗi người chúng ta: tôi có phải là tín hữu chỉ giữ đạo như nhãn hiệu bên ngoài, chỉ là tín hữu nửa mùa không?. Ước gì mỗi chúng ta trở thành môn đệ “hăng say làm việc trên cánh đồng truyền giáo, can đảm làm chứng cho Nước Chúa ở mọi nơi”, để qua những việc tốt lành chúng ta làm, người ta tôn vinh Thiên Chúa là Cha chúng ta, Đấng ngự trên trời” (Lời kết Thư chung 2025 của HĐGMVN).
Chúa đang đến gần, và niềm vui Ngài mang đến cho chúng ta là vĩnh cửu. Hãy vui mừng lên đường tìm gặp Chúa vì cuộc đời gian khổ, giống như sa mạc khô khốc, sẽ nở hoa khi Ngài đến.
Phêrô Phạm Văn Trung
[1] https://www.newadvent.org/fathers/160316.htm, số 4.
[2] https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/homilies/1998/documents/hf_jp-ii_hom_13121998.html
[4] https://www.stpaulstmichael.com/copy-of-faith-formation-schedule
