PHẦN I: TUYÊN XƯNG ĐỨC TIN
Bài 36: HỘI THÁNH DUY NHẤT
Trong Kinh Tin Kính, chúng ta tuyên xưng Hội Thánh duy nhất, thánh thiện, công giáo và tông truyền. Đây là những đặc tính thiết yếu của Hội Thánh, cho nên cần phải xem xét từng đặc tính một. Điều cần ghi nhớ trước hết là: cho dù lý trí con người có thể thấy được những đặc tính này qua chính đời sống của Hội Thánh, nhưng ý nghĩa đích thực của những đặc tính này chỉ có thể hiểu được nhờ đức tin (GLHTCG, số 812).
Hội Thánh có thực sự là duy nhất? Thực tế là các Kitô hữu chia rẽ nhau thành nhiều “hội thánh”, rồi ngay giữa người công giáo cũng chia rẽ nhau! Làm sao có thể nói là Hội Thánh duy nhất? Chính vì thế, cần phải tìm lại ý nghĩa “duy nhất” trong ánh sáng đức tin.
Sách Giáo Lý trình bày tính duy nhất của Hội Thánh bằng cách nhìn về cội nguồn. Mệnh lệnh của Đức Kitô “hãy làm cho muôn dân trở thành môn đệ” có nghĩa là Thiên Chúa muốn quy tụ một gia đình nhân loại duy nhất, vốn đã bị chia tách vì tội lỗi. Hội Thánh chính là khởi điểm của gia đình duy nhất này (số 761), và gia đình ấy sẽ được thành toàn trong Nước Thiên Chúa (số 769). Tất cả mọi người đều được kêu gọi đến sự hiệp nhất này, cho dù có những khác biệt về chủng tộc và văn hóa. Những khác biệt này không hề ngăn cản sự hiệp nhất nhưng làm cho Hội Thánh thêm phong phú (số 1201). Tuy nhiên, phải nhìn nhận rằng sự hiệp nhất thường xuyên bị đe dọa và con đường đi đến hiệp nhất luôn luôn là con đường nhiều gian khó.
Chúng ta đừng quên rằng tội nguyên tổ đã làm cho con người nghiêng chiều về sự ác, và đã tiêm một thứ “virút” vào trong thế giới (số 400-408). Mọi tội lỗi, kể cả những tội thầm kín nhất, đều làm tổn thương hoặc hủy hoại sự hiệp nhất. Như thế mới hiểu được tại sao ngay từ đầu, đã luôn có những chia rẽ lớn nhỏ trong đời sống Hội Thánh (số 817). Sự chia rẽ đầu tiên và sâu xa nhất là sự chia rẽ ngay trong dân Israel: chỉ có một phần trong dân Israel nhìn nhận Chúa Giêsu là Đấng Kitô. Do đó, chúng ta hết lòng mong ước dân được tuyển chọn này sẽ đón nhận Đức Giêsu Kitô (số 674). Rồi dọc dài theo các thế kỷ, những cuộc chia tách khác lại xảy ra (Chính Thống, Thệ Phản, Anh Giáo…), đặt một gánh nặng lên vai Hội Thánh và cản trở sứ mệnh loan báo Tin Mừng (số 855).
Đã thế thì “Hội Thánh duy nhất” có thực sự tồn tại không? Nhiều người cho rằng phải đợi đến tận thế thì mới có hiệp nhất. Thế nhưng Công đồng Vaticanô II khẳng định: Cho dù chúng ta không phủ nhận rằng có những yếu tố thánh thiện và chân lý ở bên ngoài Hội Thánh Công Giáo, nhưng Hội Thánh duy nhất của Đức Kitô “tồn tại trong Hội thánh Công giáo” (subsistit in) (số 815). Đức Kitô đã thiết lập Hội Thánh duy nhất, và Hội Thánh ấy tồn tại nơi đâu vị kế nhiệm Thánh Phêrô và các giám mục hiệp thông với ngài điều khiển.
Mọi Kitô hữu đều có trách nhiệm xây dựng sự hiệp nhất bằng cầu nguyện, canh tân đời sống, hiểu biết và tôn trọng nhau, đối thoại và hợp tác (số 821).
ĐHY Christoph Schönborn
Nguồn: WHĐ
