Giữa khẳng định của Đức Giêsu và mong đợi của cử tọa tại hội đường Nadarét quả có một khoảng cách quá lớn. Trong khi Người mời gọi các cử tọa đặt niềm tin nơi Người, hiện thân của sức mạnh tình yêu Thiên Chúa (đối với người Do Thái thần khí = sức mạnh Đức Chúa) đang loan báo một Tin Mừng tha thứ, trả tự do, sáng mắt và hồng ân, thì các đồng hương chỉ mong chờ Người cho họ chứng kiến một trong số các sự lạ mà họ đã nghe Ngài từng thi thố tại các nơi khác. Họ tự cho mình cái quyền đòi buộc Người điều đó, đơn giản vì họ là đồng hương, vì họ quá quen biết Người…, để rồi cảm thấy bị xúc phạm ghê gớm khi Người từ chối đáp ứng nguyện vọng họ, nhưng chỉ đơn thuần mời gọi họ dãy đặt trọn niềm tin nơi Người: “Hôm nay đã ứng nghiệm lời Kinh Thánh mà quí vị vừa nghe”.
Đặt trọn niềm tin nơi ‘Thiên Chúa yêu thương’ chính là tâm điểm của Tin Mừng. Tin có nghĩa là dầu chưa thấy, không thấy, nhưng đã dám đặt cược trọn cuộc sống mình vào đó. Dấu chứng duy nhất, bảo chứng vững chắc nhất cho niềm tin này chính là Đức Giêsu Kitô. “Phúc thay những ai không thấy mà tin!” (Ga 20,27). Nơi con người Đức Giêsu, Gioan hay Phaolô và mỗi Kitô hữu chúng ta, nhờ đức tin, ‘đã thấy tận mắt, đã chiêm ngưỡng, đã chạm đến’ tình yêu Thiên Chúa. Nơi Người ‘Thiên Chúa yêu thương’ đã rõ mồn một, đã hoàn toàn ứng nghiệm và là một hiện thực không thể chối cãi. Thế thì cần gì phải có một bằng chứng nào khác, nhất là khi bằng chứng đó không dựa trên con người Giêsu, mà chỉ trên một phép lạ, một dấu lạ hay một ân huệ nào đó mà Người ban cho. Phaolô đã không đưa ra bất cứ một sự kiện cụ thể nào để chứng minh rằng Thiên Chúa yêu thương mình cho dầu những sự kiện lạ xảy ra trong đời ông không phải là hiếm. Gioan cũng vậy, ông cảm thấy đức Giêsu yêu thương mình mà không nêu rõ một ân huệ đặc biệt nào nhận được. Niềm tin cầm chắc như đinh đóng cột rằng ‘Thiên Chúa yêu thương’ và không gì có thể chuyển lay: “Không gì có thể tách tôi ra khỏi tình yêu của Đức Giêsu Kitô,… đấng yêu thương tôi và phó mộp mình cho tôi”.
Vậy mà các đồng hương Nadarét đòi được tận mắt chứng kiến một dấu lạ hay một phép lạ. Sau này các người Do Thái cũng sẽ đặt điều kiện tương tự để tin Đức Giêsu. Nhiều Kitô hữu chúng ta cũng thường đòi hỏi như thế. Phải nắm bắt được bằng chứng cụ thể, phải chứng kiến được một phép lạ, phải xảy ra một vụ việc nào đó ngoại thường… để thuyết phục mình tin rằng, Thiên Chúa quả thật yêu thương mình. Không cầu được ước thấy điều mình cầu khẩn, thế là đâm ra hoài nghi về tình yêu vô hạn của Thiên Chúa.
Một lần tôi tới thăm đền thờ Consolata, một địa điểm hành hương danh tiếng ở Tôrinô, Italia. Trên vách tường ngôi đền, theo thói quen bên đó, người ta trưng bày các bức vẽ do chính các thụ nhân phác họa lại các phép lạ mà họ đã nhận được. Thôi thì đủ thứ: chiến tranh, tai nạn đủ loại, bệnh tật, thiên tai… Có một ai đó thì thầm sau lưng tôi: “Mình có được gì đâu!” Tôi ngoái lại hỏi chuyện và được biết đứa con gái rượu của ông mới thiệt mạng sau một tai nạn. Trong thời gian nó nằm bệnh viện, ông đã cầu nguyện và xin khấn… nhưng nó vẫn chết. Thế là ông chán nản. Tại sao người khác được mà mình lại không…? Tôi thương cảm với ông ta. Điều đó quá thường tình. Cái thiếu ở đây là một niềm tin vào khẳng định chắc nịch “hôm nay đã ứng nghiệm”.
Không chỉ ông ta, nhiều Kitô hữu (trong số đó chắc chắn có cả tôi nữa) đôi khi cũng từng hành sử như thế. Nhận được một phép lạ vẫn hấp dẫn hơn cả được rước Thánh Thể; được ơn Chúa soi sáng còn quan trọng hơn cả nhận được chính Người. Đối với những người như thế ‘hôm nay vẫn chưa ứng nghiệm’, và họ nghĩ rằng mình còn phải chờ đợi dài dài hơn nữa. Họ được nói cho biết là Thiên Chúa yêu thương, nhưng còn mong chờ một dấu lạ, một ân huệ cụ thể để xác định điều đó thực sự ứng nghiệm cho mình. Phúc Âm đã viết quá nhiều về các phép lạ Chúa làm… nhưng có thể chính điều đó lại làm cho một số Kitô hữu bị lung lạc trong niềm tin chăng? Họ vẫn chờ đợi một phép lạ nào đó hơn là tín thác vào ơn cứu độ đã được thông ban cách trọn vẹn và nhưng không.
Lạy Chúa, xin cho con được ơn huệ vĩ đại nhất là không bao giờ mất niềm tin vào “Thiên Chúa xót thương”. Xin cho con không bao giờ tách mình ra khỏi Đức Kitô Giêsu, bảo chứng vững chắc nhất bảo đảm ‘Lời đó đã được ứng nghiệm’ cho riêng con. Ngay cả khi con không được chứng kiến dấu lạ, hay liên tục gặp phải các thử thách gian truân tư bề, xin Chúa vẫn duy trì nơi con niềm xác tín không hề lay chuyển: ‘Thiên Chúa hằng yêu thương tôi’. Nhất là trong giờ phút được coi là bất hạnh nhất của cuộc đời: giờ chết, xin cho con vẫn đặt trọn niềm tin nơi Đức Giêsu Kitô, Cứu Chúa của con. Amen
Lm Gioan Nguyễn Văn Ty SDB