Trong nhà một số gia đình công giáo trước đây thường treo hai tấm ảnh tượng trưng chết lành và chết dữ. Bức ảnh chết lành mô tả người hấp hối với vẻ mặt hân hoan tay cầm thánh giá, sốt sắng đón nhận những bí tích cần kíp sau cùng cho được rỗi linh hồn từ vị linh mục trao ban. Những người thân vây quanh giường bệnh như có ý đang hiệp thông cầu nguyện cho người đang cơn lâm tử được ơn chết lành. Thần thiêng hơn đó là hình ảnh các thiên thần chờn vờn chuẩn bị đón đưa linh hồn người sắp qua đời lên chốn thiên đàng nơi Chúa Ba Ngôi ngự trị.
Bức ảnh chết dữ mô tả khung cảnh trái ngược: người sắp tạ thế ngoảnh mặt làm ngơ trước sự hiện diện của vị linh mục, đắm đuối nhìn tấm hình quỷ dữ phô bày như có vẻ đang quyến luyến những lạc thú trần tục. Hai quỷ dữ khác lởn vởn lôi kéo linh hồn người sắp chết về hỏa ngục nơi chúa quỷ Lucifer đang chực chờ.Trong khi người thân và vị thiên thần hộ thủ che mặt khóc lóc trước cái chết cận kề mất ơn nghĩa Chúa cùa người đang cơn nguy tử trên giường bệnh.
CHẾT LÀNH TRONG ƠN NGHĨA CHÚA
Thánh kinh viết: “Hồn những người đức nghĩa ở trong tay Thiên Chúa.” Thánh Ambrôsiô huấn giảng nếu Thiên Chúa giữ gìn linh hồn kẻ lành thì ai cướp được? Tuy vậy trong giờ hấp hối, dù là người thánh thiện cũng phải chịu sự cám dỗ của ma quỷ. Nhưng Thiên Chúa không ngừng bênh vực tôi tớ trung tín của Người. Người luôn theo dõi để gia tăng ơn lực cho họ trong cơn nguy hiểm. Thánh kinh viết: “Qúy thay trước mặt Giavê, cái chết của những ai thành tín với Ngài.” Thánh sử Gioan viết trong sách Khải Huyền: “Chúa gọi kẻ chết trong ơn nghĩa Người là kẻ có phúc. Vì chết là chấm dứt mọi gian lao và được vào sự sống đời đời…Người sẽ lau sạch nước mắt họ. Phiền muộn, kêu khóc và khó nhọc sẽ không còn nữa, vì các chuyện cũ đã qua.”
Đối với người sống trong ơn nghĩa Chúa chết không phải là hết. Chết là bước vào một cuộc sống mới vĩnh hằng. Như lời thánh Bênađô nói: “Sự chết không chỉ là chấm dứt mọi cực khổ mà còn là cửa ngỏ dẫn vào sự sống đời đời.” Đây là cửa ngỏ dẫn vào Nhà Chúa. Như Thánh Vịnh viết: “Này đây cửa nhà Giavê, những người công chính sẽ được bước vào.” Đối với người công chính bao lâu linh hồn còn trong thân xác là còn xa cách Chúa, còn tha hương vướng vất trần gian, chưa về được Quê Trời là quê thật của mình. Chính vì vậy thánh Augustinô kêu van: “Hỡi sự chết! Ai mà không trông mong ngươi, vì ngươi là tận cùng của mọi cực khổ nhưng là khởi đầu của hạnh phúc đời đời.”
Người công chính cả một đời sống kính sợ Chúa, lúc chết ra đi an lành trong tay Chúa như sách Khôn Ngoan viết: “Hồn những người đức nghĩa ở trong tay Thiên Chúa…Ai kính sợ Chúa sẽ hưởng tận cùng phúc lạc, lúc lâm chung sẽ được chúc lành…Dẫu chết sớm vẫn được nghỉ yên. ” Sinh thuận tử an như lời thánh Augustinô nói:kẻ sống thánh thiện không lẽ phải chết dữ ?
CHẾT DỮ MẤT LINH HỒN
Sách Châm Ngôn viết: “Lúc gần chết chúng sẽ gọi Ta, nhưng Ta sẽ chẳng trả lời.” Thánh Phaolô trong thư gởi tín hữu Galát răn dạy: “Lúc còn sống ta thường khinh dễ luật Chúa, đến giờ chết lại mơ ước phần thưởng đời đời như thể là nhạo báng Chúa. Anh em đừng có lầm tưởng. Thiên Chúa không để người ta nhạo báng Người. Hễ đời này ai gieo giống gì thì đời sau sẽ gặp giống đó. Kẻ nào ở đời này gieo giống vui sướng xác thịt thì đời sau sẽ thu hoạch sự hư thối, khốn nạn và sự chết đời đời.”
Kẻ tội lỗi cả một đời sống xa Chúa, đam mê thú vui trần tục, tôn thờ các loài thọ tạo đến lúc lâm chung ma quỷ khuấy khuất khiến nó bối rối dằn vặt không được an bình như sách Êzêkiel viết: “Bồi hồi ập đến, chúng tìm an bình nhưng không có.” Thánh Bênađô cho rằng kẻ có tội lúc còn sống buông trôi theo đàng tội lỗi, đến giờ chết dẫu có ra sức gỡ mình cho khỏi hình phạt đời đời cũng chẳng được. Hơn nữa những sự khốn nạn đè nặng trên nó nên nó sẽ phải khốn nạn trong chốn đời đời. Bởi nó đã yêu tội lỗi đến mức đó là đã yêu nguy cơ mất linh hồn, nên Chúa để nó chết trong nguy cơ nó hằng ôm ấp.
Chính Thiên Chúa đã mượn lời tiên tri Isaia phán dạy: “Kẻ có tội đã quay lưng lại với Ta, mà trìu mến loài thọ tạo, đến giờ chết mới xin Ta cứu vớt. Khốn cho nó! ‘Hãy kêu các loài thọ tạo mà mày đã thờ lạy xưa nay đến cứu mày.’’’Và cuối cùng hãy nghe những lời thánh Hiêrônimô quả quyết sau những chứng nghiệm thực tế: “Kẻ nào suốt đời ăn ở hoang đàng thì chẳng được chết lành bao giờ”.
Gioan Long Vân, giáo xứ Nhân Hòa