Người ta thường ví đời sống con người như một cuộc hành trình. Bước chân vào đời đồng nghĩa với việc bắt đầu một chuyến đi. “Thời gian thấm thoắt thoi đưa, nó đi đi mãi chẳng chờ đợi ai”. Con người đôi khi muốn “dừng lại” một phút trong đời cũng khó! Chả thế mà có nhà thơ nọ đã phải thốt lên:
“Học đi – học chỉ một năm
Học dừng – học đến rụng răng chưa thành.” (NVT)
Nhưng ĐI cũng có nhiều cách, nhiều kiểu; đó là chưa kể mỗi người có một cái đích khác nhau để đi tới. Có những cái đích thật rõ nét thể hiện qua tác phong và nếp sống của người chọn nó, nhưng cũng có những cái đích mơ hồ kiểu “đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt”. Có lẽ không mấy ai trong chúng ta là không biết đến lối đi “lập thành tích” đã góp phần hình thành mấy câu thơ dân gian:
“Thi đua ta quyết thi đua
Thi đua là phải tiến lên hàng đầu
Hàng đầu rồi tiến đi đâu?
Đi đâu không biết – hàng đầu cứ đi!…”
Hễ nói tới đi tất nhiên phải nói đến con đường như một hệ quả tất yếu. “Đường đi, nước bước” còn ám chỉ sự am hiểu trong cuộc sống. Tất nhiên, không ai muốn đường đời của mình gập ghềnh, khúc khuỷu… Chúa lại càng không muốn điều đó!
* Con đường của Adam – Eva lẽ ra đã phẳng như gương, êm như nhung và rắc đầy hoa hồng; nhưng Adam – Eva đã chọn… sai!
* Con đường Sinai của dân Do thái xưa lẽ ra chỉ cần một tháng với lương thực sung mãn, nhưng dân Do thái đã chọn… sai!
* Con đường chiếm hữu Thiên Đàng của tên trộm bên tả Chúa Giêsu lẽ ra cũng đơn giản và dễ dàng như của tên trộm bên hữu, nhưng hắn đã chọn… sai!
Như vậy, chúng ta đang đối diện với một nghịch lý: Chúng ta muốn đường đời của mình bằng phẳng nhưng cũng chính chúng ta là tác nhân tạo nên những gồ ghề, quanh co trên đường đời của chúng ta. Những nhà làm dự án cũng muốn phóng những con đường thẳng tắp thênh thang, thế mà, chỉ vì con đường dự án đụng phải nhà một xếp lớn nên đành uốn cong một chút để trở thành… “con đường dự ớn”! Hoá ra, chuyện “uốn cong” không phải hiếm hoi gì trong xã hội loài người; trái lại, còn rất phổ biến là đàng khác:
* Buôn bán thì… bẻ móc, vặn cân!
* Viết báo thì… bẻ cong ngòi bút!
* Xét, xử án thì… uốn cong luật pháp!
* Bon chen đường hoạn lộ thì… uốn gối cong lưng!
* Tranh giành quyền lợi thì… uốn cong sự thật!
* …
Cái vòng danh lợi cong cong
Kẻ hòng ra khỏi, người mong bước vào. (Ca dao)
Đường đời cong queo xuất phát từ tâm hồn cong queo! Những chuyện đó chắc chắn không phải mới mẻ gì. Không phải là chuyện của vài chục năm hay trăm năm, mà là chuyện của nhiều ngàn năm. Gioan Tiền Hô không phải là Bộ trưởng Công chánh đi kêu gọi dân chúng sửa chữa đường sá, cầu cống cho xứ Giuđêa. Ông kêu gọi mọi người sửa chữa những cong queo trong tâm hồn. Nhưng tiếc thay, ông vẫn là “tiếng kêu trong hoang địa”. Tiếng kêu trong hoang địa chỉ vang vọng trong tiêu sơ, cô tịch. Không hề có chút “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”! Chả thế mà đến hơn hai ngàn năm sau tâm hồn con người vẫn cong queo, không duỗi thẳng ra được.
“Và mọi người sẽ thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa” (Lc 3,6b).
Tâm hồn cong queo khiến thị giác bị khúc xạ. Ơn Cứu Độ vẫn có đó nhưng tôi nào thấy. Tôi chê nhiều người cố chấp, đến nay vẫn còn chờ đợi Đấng Messia; vậy mà tôi cũng không hề có Đấng Messia trong tâm khảm. Tôi còn mãi lo tự cứu mình giữa bao nhiêu hỗn độn của thế lực trần gian. Tôi chọn cách khôn ngoan của thế gian hơn là khôn ngoan của Sự Sáng. Tôi cũng dùng mưu ma chước quỷ để đối phó với mưu ma chước quỷ. Tôi loay hoay “dĩ độc trị độc”, tôi nhọc nhằn vất vả vượt qua những quanh co, gập ghềnh của đường đời bằng chính sức mình. Chinh phục được một đoạn, tôi nghênh mặt tự hào. Trượt dài lao xuống hố, tôi chán nản tuyệt vọng. Tôi không hề thấy có một Đấng luôn đồng hành cùng tôi, sẵn sàng chìa tay ra bất cứ lúc nào tôi cần tới. Tôi quên mất rằng: “Ai gieo trong lệ sầu, sẽ gặt trong hân hoan” (Tv 125). Những thiệt thòi do từ chối khôn ngoan thế gian sẽ được đền bù gấp trăm ngàn lần. Tôi sẽ có một con đường bằng phẳng để đi: Con đường của cậy trông và phó thác. Con đường của bình an và ân sủng. Con đường của khiêm nhượng và vị tha. Con đường của vui mừng và hy vọng.
Tôi cũng có một Ơn Cứu Độ để thừa hưởng nhưng tôi đã chọn… sai!
Bây giờ tôi mới hiểu tại sao các Vị Tử Đạo đi ra pháp trường mà mắt nhìn trời, miệng hát vang và cười tươi vui vẻ. Bây giờ tôi mới hiểu tại sao Mẹ Têrêxa Calcutta đi chân đất mà sẵn sàng bán chiếc xe do Đức Thánh Cha ban tặng để lo cho người nghèo… Bởi vì họ đi trên những con đường bằng phẳng thẳng thớm nên không e ngại điều gì hoặc cần bất cứ phương tiện nào hỗ trợ. Cứ gọi là: nhắm mắt đưa chân cũng đến nơi!
Lạy Chúa Giêsu, xin ban cho chúng con đủ Đức Tin để nhận ra Chúa luôn đồng hành với chúng con trên vạn nẻo đường đời. Nhờ đó, chúng con biết vịn vào Chúa trong mọi sự và định hướng đúng đắn cho cuộc sống của chúng con. Đường đời của chúng con sẽ không còn gập ghềnh khúc khuỷu bởi kiêu căng, ganh tỵ hay mưu mô, lừa lọc… Và chúng con sẽ được chiêm ngưỡng Ơn Cứu Độ mà Chúa đã dành sẵn cho chúng con trong ngày sau hết. Amen.
Pio X Lê Hồng Bảo
