Thưa Cha: Gần đây con rất phân vân sau khi nói chuyện với một người bạn thuộc một giáo phái Tin Lành. Giáo phái này không có mừng Lễ Chúa Giáng Sinh hàng năm. Theo họ: 25-12 không phải là ngày Chúa sinh ra… Thưa Cha: Chúa đã ra đời cả 2000 năm… mà sao lại có những người tin như vậy được Cha nhỉ? Tiện con cũng xin phép hỏi Cha là chữ “Christmas” theo nguồn gốc của nó thì chữ này có nghĩa là gì? Chân thành xin Cha chỉ giáo. (Kim-Châu)
Chị Kim Châu mến,
Sao chị phải phân vân hề! Chị mừng bao nhiêu lần lễ Giáng sinh rồi mà chị còn thắc mắc ý kiến của người bạn sao? Khi nói về lịch sử lễ Giáng Sinh, các báo đạo nào cũng nói cho chúng ta mà. Chị đọc lại Phúc Âm về lễ Giáng sinh xem nào. Cả thánh Luca và Matheo chỉ cho chúng ta khoảng năm Chúa Giáng sinh chứ không cho biết ngày tháng. Ngày nay các học giả tin rằng khi làm lại lịch để lấy năm Chúa ra đời làm chốt mốc, người ta cũng tính sai. Có lẽ Chúa ra đời trước năm thứ nhất khoảng 6 đến 8 năm. Còn ngày tháng Chúa sinh ra. Chúng ta không biết. Trong Giáo Hội tiên khởi, việc quan trọng nhất là việc Chúa Phục sinh. Nên lễ Phục sinh được mừng rất sớm trong Giáo Hội.
Suốt 2000 năm qua, có nhiều lý thuyết được nêu ra để giải thích tại sao ngày 25 tháng 12 lại mừng Lễ Giáng Sinh như hiện nay. Lý thuyết được nhiều học gỉa chấp thuận nhất là ngày 25 tháng 12 theo lịch Roma là ngày Đông Chí (Winter Solstice). Hôm nay ngày bắt đầu dài hơn đêm. Hoàng đế Aurelian cho dân Roma mừng sinh nhật của thần Mặt Trời vào ngày này. Khi đế quốc Roma theo đạo Công giáo, người ta mừng Chúa Giêsu thay thế vì Chúa Giêsu vốn được Giáo Hội gọi là mặt trời công chính. Người ta gọi là rửa tội một thói tục của người Roma. Khi đức Giáo Hoàng Gregoriô ban hành lịch sửa đổi, ngày Đông chí vào ngày 21 tháng 12 nhưng Giáo Hội vẫn mừng Lễ Chúa Giáng sinh vào ngày 25 tháng 12 theo lịch mới. Các nước Chính Thống như ở bên Nga, lễ Giáng sinh là ngày 6 tháng 1 vì họ không chấp nhận lịch mới. Mà lịch mới bỏ đi 10 ngày so với lịch cũ, nên bên Nga ngày 6 tháng 1 mới mừng lễ Giáng sinh.
Christmas gồm Christ và mas. Christ là Chúa Kitô còn mas do chữ mass. Chữ mass lại từ gốc latinh missa, người Việt trước gọi là lễ Misa. Nên Christmas là lễ Chúa Kitô nhưng hiểu là lễ Chúa Kitô giáng sinh.
Lm. Francis Lương Minh Tri, CMC
