Câu
chuyện do Linh Mục dòng Tên người Pháp kể lại. Cha là giám
đốc Trung Tâm dành cho người trẻ bụi đời.
Bạn
trẻ tên Grégoire. Anh bỏ nhà ra đi từ lúc còn nhỏ tuổi,
với một lý do thật đau thương.
Thân
phụ Grégoire vì can tội giết người nên bị tống giam trong
vòng 10 năm trời. Trong thời gian này, người vợ ở nhà tần
tảo nuôi 5 đứa con thơ, cộng thêm người chồng ở trong tù.
Bà một mực can đảm và trung tín. Hàng tháng bà viết cho
chồng 2 lá thư và gởi một chi phiếu 10 quan Pháp. Vào dịp
lễ Giáng Sinh tấm chi phiếu này lên tới 50 quan. Cứ thế đều
đặn trong vòng 10 năm. Ngày người chồng mãn hạn tù bà
kiệt sức. Bà qua đời một ngày trước khi chồng trở lại
mái ấm gia đình. Người chồng không hay biết gì về cái
chết của vợ. Từ nhà giam, sau khi ngủ một đêm nơi quán
trọ, ông lấy xe lửa trở về nhà. Lòng ông bồi hồi với
bao tình cảm thương nhớ buồn đau lẫn lộn. Ông tưởng sẽ
được ôm hôn vợ con trong nước mắt mừng vui. Nào ngờ, khi
đẩy cửa bước vào nhà, ông sửng sờ chứng kiến cảnh
vợ nằm chết trên giường, chung quanh là 5 đứa con nhỏ.
Một người hàng xóm có lòng tốt đang giúp dọn dẹp trong nhà.
Cảnh tượng bất ngờ ngoài sức tưởng tượng, khiến người
chồng có một phản ứng dị kỳ: ông cất tiếng cười to.
Đàn con ngơ ngác, và dĩ nhiên không đứa nào đến ôm hôn ông.
Người con trai lớn tên Grégoire, bỏ nhà ra đi tức khắc,
ngay chính lúc đó. Cậu không bao giờ trở lại gia đình
nữa.
Đi
được 5 cây số, Grégoire bị chặn lại và được đưa về
trung tâm cải huấn dành riêng cho các thanh thiếu niên bụi đời.
Khi đến 18 tuổi, Grégoire được chuyển về Trung Tâm của chúng
tôi. Tại đây, anh tỏ lộ nhiều tính tình đôi khi trái ngược
nhau, tốt và xấu. Tôi xin đan cử một thí dụ.
Một
ngày, Grégoire được người bạn cùng trung tâm tên Louis mời
đi chơi trên chiếc môtô của anh. Một ngày tự do, vượt
đường trường trên chiếc môtô cỡ bự, thật là lý tưởng
đối với một thanh niên đang tràn đầy nhựa sống. Grégoire
tức khắc nhận lời. Tuy nhiên đi chưa được bao xa, chiếc môtô
bị tắt máy. Cả hai cùng hì hục đẩy đến một trạm sửa
xe gần đấy. Không hiểu người thợ sửa xe có linh tính gì
mà ông ngầm báo cảnh sát.
Thì
ra Louis đã đánh cắp chiếc xe này và Grégoire không hề hay
biết điều ấy. Thêm vào đó Louis đang bị tù treo 6 tháng.
Nếu câu chuyện bị đưa ra ánh sáng, Louis sẽ chính thức
bị tống giam 6 tháng, cộng thêm mấy tháng tù vì tội ăn
cắp chiếc môtô. Louis lại đang đính hôn với một thiếu
nữ đức hạnh và trẻ đẹp nữa. Trong phút chốc, Grégoire
đo lường tất cả những thảm họa sẽ đổ xuống trên
bạn mình. Anh tự quyết định tức khắc để cứu vớt danh
dự cho bạn.
Trước
mặt cảnh sát Grégoire nói: “Tôi đã đánh cắp chiếc xe và
chính tôi cầm tay lái”. Quyết định đưa ra, Grégoire bị
tống giam ba tháng còn Louis được tự do.
Người
bạn trẻ Grégoire vui tươi bước vào tù với niềm hãnh
diện mình đã quảng đại hy sinh cho bạn, để cứu vớt
niềm hạnh phúc của bạn khỏi bị đổ vỡ.
Nhưng
trong thời gian Grégoire ngồi tù thì Louis lại phản bội
bạn. Ngoài người yêu của mình, Louis lại ve vãn thêm người
yêu của bạn. Anh cũng không bao giờ thăm viếng hoặc thư
từ cho người bạn đã cứu mình và đang ngồi tù vì mình.
Ngày
ra khỏi tù, Grégoire trở lại trung tâm với niềm vui đã chu
toàn một nghĩa cử tốt đẹp. Anh đến gặp tôi và sau một
lúc chuyện trò, anh hỏi ngay đến Louis. Khi biết rõ những hành
động đê tiện của bạn, Grégoire đứng bật dậy và hét
lớn: “Con sẽ giết hắn. Con muốn giết hắn. Hắn đang ở
đâu rồi? Xin cha nói cho con biết. Hắn đã ăn cắp của con
không biết bao nhiêu vật dụng, con không thèm nhắc đến, nhưng
hắn dám ve vãn cả người yêu của con nữa. Hắn đâu rồi?
Con sẽ giết hắn!
Tôi
tìm cách làm cho Grégoire dịu cơn giận. Tôi cũng nói cho anh
biết, nếu anh tha thứ thì thật là một điều tốt lành. Grégoire
nhìn thẳng vào mắt tôi với một vẻ tức giận tột cùng.
Rồi anh lặng lẽ lên phòng. Trong phòng có hai chiếc ghế
bằng gỗ lim thật chắc.
Một
giờ sau, tôi nghe tiếng Grégoire bước xuống cầu thang. Anh nói
với tôi: “Thưa Cha, thế là xong. Đừng bao giờ nhắc đến
chuyện này nữa. Xin cha nói với Louis là con tha thứ cho anh.
Con đã đập nát hai cái ghế để khỏi đập nát Louis. Con
sẽ bồi thường cha hai chiếc ghế này. Đập nát hai chiếc
ghế bằng tay, để sau đó có thể siết chặt bàn tay người
bạn phản bội mà không làm đau tay bạn, vì đã tha thứ
tất cả!” ...
(“Des enfants qu'on a cassés”, Les
histoires vraies du frère de Lucien, Editions S.O.S, 1981, trang 23-26).