Chương đầu sách Tin Mừng của Gioan cho thấy nhân vật chính là
Đức Giêsu được vị ngôn sứ cuối cùng của Cựu Ước giới thiệu (Ga 1,35). Kết quả là
hai môn đệ của Gioan Tẩy Giả liền đi theo Đức Giêsu (c.37). Hai ông này chỉ là
những môn đệ đầu tiên. Tiếp theo còn có một loạt những môn đệ khác, trong số đó
có ông Simon, con ông Gioan, được Đức Giêsu gọi bằng một tên đặc biệt là Kêpha
(c. 42) nghĩa là "Đá!". Danh xưng này gợi ý độc giả nhớ lại lời Đức Giêsu trịnh
trọng tuyên bố về vai trò Người trao phó cho khi nói: "Anh là Phêrô, nghĩa là
Tảng Đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy, và quyền lực của tử
thần sẽ không thắng nổi." (Mt 16,18).
Hai mươi chương sách Tin Mừng của Gioan đã cho thấy nhân vật chính là Đức Giêsu
đã sống, đã hành động và đã chết, nhưng qua sự chết mà Người tự nguyện lãnh lấy,
Người đã bày tỏ vinh quang của Người bằng việc Người phục sinh. Sách Tin Mừng
quả thật đã kết thúc ở chương 20. Chương 21 được thêm vào để cho thấy Đức Giêsu
Phục Sinh còn ở lại với các môn đệ như thế nào, đặc biệt với ông Simon, con ông
Gioan, mà Người gọi là Kêpha, nghĩa là Đá Tảng. Bài Tin Mừng hôm nay cho ta thấy
thế nào là Hội Thánh được Đức Giêsu thiết lập trên ông Simon Phêrô.
Hình ảnh sống động nhất về Hội Thánh như sách Tin Mừng của Gioan mô tả là: "Thầy
là cây nho thật, và Cha Thầy là người trồng nho… Thầy là cây nho, anh em là
cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy thì người ấy sinh nhiều
hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được." (Ga 15,1-5).
Quả thật phần đầu của bài Tin Mừng hôm nay trình bày một số những yếu tố đã thấy
trong trình thuật về mẻ cá lạ lùng mà sách Tin Mừng của Luca kể ở chương 5.
Trong chương này Luca đặt ta trong bối cảnh đời sống làm ăn của dân chài hồ
Galilê với một số người đã ra khỏi thuyền và đang giặt lưới. Chính lúc ấy, Đức
Giêsu xuất hiện với đám đông dân chúng chen lấn nhau. Người phải xuống một chiếc
thuyền để ngồi trên đó mà giảng cho dân chúng. Luca xác định rõ đó là thuyền của
ông Simon (Lc 5,3).
Phêrô Hoàn Toàn Bị Khuynh Đảo Trước Mẻ Cá Lạ Lùng
Giảng xong, Đức Giêsu bảo ông Simon chèo ra chỗ nước sâu mà thả lưới bắt cá. Ông
liền thưa: "Thưa Thầy, chúng tôi đã vất vả suốt đêm mà không bắt được gì cả.
Nhưng dựa vào lời Thầy tôi sẽ thả lưới." (c.5). Họ đã làm như vậy, và bắt được
rất nhiều cá, đến nỗi hầu như rách cả lưới. Cá được chất lên hai chiếc thuyền
đầy đến nỗi gần chìm (c.7). Đó là lúc Phêrô hoàn toàn bị khuynh đảo. Ông sấp
mình dưới chân Thầy Giêsu mà thưa: "Lạy Chúa xin tránh xa con, vì con là kẻ tội
lỗi." (c.8).
Câu chuyện mẻ cá lạ lùng nói trên hầu như được lặp lại trong bài Tin Mừng hôm
nay tuy với bối cảnh khác hẳn: Ở đây Đức Giêsu sau khi đã tự nguyện lãnh lấy cái
chết, Người đã sống lại. Riêng ông Simon Phêrô tuy đã chối Thầy nhưng Thầy đã
không bỏ ông. Nhờ cái nhìn dịu hiền và tha thứ của Thầy nên ông đã ra ngoài,
khóc lóc thảm thiết (Lc 22,62). Do đó ông vẫn còn là điểm qui tụ của các môn đệ
của Đức Giêsu Phục Sinh. Do đó ông vẫn còn là điểm qui tụ của các môn đệ của Đức
Giêsu Phục Sinh. Ông lên tiếng kêu gọi thì mọi người đều đáp ứng để đi đánh cá
với ông (Ga 21,3). Nhưng đêm ấy Phêrô và các bạn không bắt được con cá nào
(c.3). Lý do được hiểu ngầm là vì thiếu vắng Đức Giêsu trong đêm tối.
Màn Tin Mừng này bỗng trở nên khác hẳn khi trời đã sáng, với Đức Giêsu đứng trên
bãi biển, cho dầu các môn đệ chưa nhận ra đó chính là Đức Giêsu (c.4). Đức Giêsu
đã đi bước trước khi hỏi các ông: "Này các chú, không có gì ăn ư?" Tiếp theo câu
trả lời "Thưa không" của các ông, Đức Giêsu liền bảo các ông: "Cứ thả lưới xuống
bên phải mạn thuyền đi, anh em sẽ bắt được cá." (c.6). Quả thật, các ông vừa làm
theo lời Đức Giêsu dạy, lưới các ông liền đầy cá đến nỗi các ông không sao kéo
lên nổi. Người môn đệ Đức Giêsu thương mến liền nói với ông Phêrô: "Chúa đó!" và
Phêrô vội khoác áo vào vì ông đang ở trần, để đến với Đức Giêsu.
Điều Được Tái Xác Nhận Trước Than Hồng Cùng Với Bánh và Cá Nướng
Thế là chính Đức Giêsu Phục Sinh tái xác nhận Người sẽ can thiệp để làm cho nên
trọn điều Người đã nói với ông Phêrô sau mẻ cá lạ lùng trong trình thuật của
Luca là "Đứng sợ, từ nay anh sẽ bắt người như bắt cá." (Lc5,10; xem Cv 2,41-47).
Người còn cung cấp than hồng cùng với bánh và cá nướng, làm cho các môn đệ được
ấm no sau một đêm làm việc vất vả (c.13). Ở đây tiệc Thánh Thể được ám chỉ cho
thấy chính Đức Giêsu, đã trở nên của ăn của uống bảo đảm cho sự sống đời đời cho
các môn đệ.
Tột đỉnh của bài Tin Mừng hôm nay là việc Đức Giêsu Phục Sinh phục hồi lại tư
cách môn đệ của Phêrô với ba câu hỏi đầy kịch tính. Kế đến là việc Chúa giao phó
cho Phêrô nhiệm vụ chăm sóc đoàn chiên của Chúa (cc.15-17).
Ba Lần Bị Chất Vấn Về Tình Yêu
Ba lần Đấng Phục Sinh lên tiếng hỏi Phêrô "Này anh Simon, con ông Gioan, anh có
mến Thầy không?" Ba lần Phêrô đều trả lời "Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến
Thầy." Hầu hết các nhà bình giải Kinh Thánh đều đọc thấy ở đây việc Đấng Phục
Sinh giải toả tội chối Thầy ba lần của Phêrô. Phêrô được phục hồi lại tư cách
môn đệ chính ông đã đánh mất khi chối Thầy. Phải là môn đệ trung thành của Chúa
để làm người tông đồ cho Chúa. Phêrô không dám tự hào rằng mình yêu Thầy hơn ai.
Nhờ ơn hối cải Chúa ban, ông cậy dựa vào hiểu biết của Chúa mà thôi (c.17)
Ba lần được hỏi và thưa về tình yêu của Phêrô đối với Thầy Giêsu cũng là ba lần
Phêrô được giao phó việc nuôi dưỡng hoặc chăm sóc đoàn chiên của Thầy. Tại sao
phải lặp đi lặp lại ba lần như vậy? Lý do vì ở Trung Đông xưa cũng như nay,
người ta có thói quen nói đi nói lại ba lần trước các chứng nhân điều gì đó cần
được nói lên một cách long trọng. Ở đây điều được nhấn mạnh là vai trò của Phêrô
là mục tử. Vai trò ấy phải thấm nhuần tinh thần là: "Anh em hãy chăn dắt đoàn
chiên mà Thiên Chúa đã giao phó cho anh em: lo lắng cho họ không phải vì miễn
cưỡng nhưng hoàn toàn tự nguyện như Thiên Chúa muốn, không phải vì ham hố lợi
lộc thấp hèm, nhưng vì lòng nhiệt thành tận tụy. Đừng lấy quyền mà thống trị
những người Thiên Chúa đã giao phó cho anh em, nhưng hãy nêu gương sáng cho đoàn
chiên. Như thế khi Vị Mục Tử Tối Cao xuất hiện, anh em sẽ được lãnh triều thiên
vinh hiển không bao giờ hư nát." (1Phêrô 5,2-4).
Điều rất đáng chú ý là bài Tin Mừng hôm nay được viết và được đọc nơi Giáo Hội
sơ khai sau khi ông Phêrô đã qua đời tới hai mươi hoặc ba mươi năm. Điều đó cho
thấy vai trò mục tử của Phêrô vẫn còn giữ nguyên tầm quan trọng dọc theo lịch
sử.
Một số câu hỏi gợi ý
1. Bạn thấy điều gì nổi bật khi so sánh hai trình thuật về mẻ cá lạ lùng theo
Luca 5,4-11 và theo Gioan 21,1-14? Làm thế nào để sinh hoa trái dồi dào cho đời
sống Kitô của bạn?
2. Bạn nghĩ điều gì được tái xác nhận trước bối cảnh than hồng cùng với bánh và
cá nướng trong bài Tin Mừng hôm nay?
3. Bạn hiểu và cảm nghiệm được gì qua ba lần Phêrô bị chất vấn về tình yêu của
ông đối với Thầy Giêsu? Bạn nghĩ tinh thần của đoạn thư 1Phêrô 5,2-4 có thể được
áp dụng với những người làm cha làm mẹ đối với con cái trong gia đình chăng?