Tín điều Đức Maria hồn xác lên trời được Đức Piô XII long trọng tuyên tín trên
ngai toà Phêrô. Không phải đợi đến nửa thế kỷ XX Mẹ Hội Thánh mới tin nhận điều
này nhưng nó đã được sống, và tin nhận từ lâu dù rằng chưa trở thành tín điều
buộc phải tin cách chính thức cho toàn thể Hội Thánh. Mẹ Maria được Chúa ân
thưởng về trời cả hồn lẫn xác. Cái vấn nạn là ở chữ “xác”. Nếu tuyên bố rằng
linh hồn Mẹ lên thiên đàng thì đâu có vấn đề và cũng chẳng ai bàn luận làm gì. Ở
đây tín điều lại bao hàm cả cái “thân xác” của Mẹ.
Thân xác nhân loại chúng ta đã từng một thời gian rất dài bị hẩm hiu số phận
dưới cái nhìn của nhị nguyên thuyết. Nói đến xác thịt là như nói đến cái gì đó
xấu xa phải chê, phải ghét. Nghe đến hai chữ xác thịt là ta dễ liên tưởng đến xu
hướng “hạ đẳng” luôn kéo ta đi xuống. Một ai đó khi được nhắc nhớ về lỗi lầm đã
vấp phạm thì thường dễ biện minh: “Tính xác thịt mà”. Vậy ta phải nhìn thân xác
như thế nào đây?
Con người là hữu thể xác hồn duy nhất. Tôi là hồn xác này. Xác hồn liên kết mật
thiết không thể tách biệt mặc dù có thể phân biệt. Bất cứ hành vi nào của ta xét
như là hành vi nhân linh đều có sự tham gia của hồn lẫn xác. Lập công thì cũng
cả xác lẫn hồn và phạm tội cũng cả hồn lẫn xác.
Thân xác là cánh cửa giúp con người giao tiếp với giới tự nhiên, với tha nhân và
với cả Thiên Chúa. Để thực thi công trình cứu độ, Ngôi lời đã mặc lấy xác phàm.
Khi đi rao giảng Tin mừng, Người sử dụng thân xác mình để giáng phúc thi ân cho
kẻ què đi được, người câm nói được, người mù được thấy, kẻ chết sống lại…. Và
đỉnh cao của tình yêu mà Đức Kitô tỏ bày cho nhân loại là trao ban chính Máu
Thịt của Người. Một thân xác trần trụi, chẳng còn hình tượng người ta nữa trên
thập giá với Trái Tim bị đâm thâu là dấu chỉ tình yêu đến cùng của Đấng cứu độ.
Và Hy tế cứu độ được hiện tại hoá trên bàn thờ mỗi ngày chính là Thân Mình Chúa
Kitô trong Bí Tích Thánh Thể.
Tôn vinh Mẹ Maria qua mầu nhiệm Mẹ được Chúa ân thưởng về trời cả hồn lẫn xác,
chúng ta không chỉ nói lên niềm tin vào tình yêu của Thiên Chúa, không chỉ nói
lên tính quy luật của tình yêu là sự trọn vẹn, mà còn khẳng định phẩm tính cao
trọng của thân xác do Thiên Chúa tạo dựng. Mọi sự Chúa dựng nên đều tốt đẹp. Đặc
biệt cái thân xác con người, một “sản phẩm” mà Thiên Chúa xem ra phải tốn công
mất sức nhiều như hình ảnh sách Sáng Thế mô tả: Thiên Chúa phải dùng tay để nặn
và thổi hơi vào trong khi mọi thứ thì người chỉ phán một lời (x. St 1-2).
Tín điều Mẹ lên trời cả hồn lẫn xác mời gọi ta xác tín: Mẹ Maria đã cộng tác vào
ơn cứu độ bằng trọn cả con người hồn xác. Mẹ đã đón nhận ơn cứu độ bằng cả xác
hồn. Và việc Mẹ được ân thưởng cả xác hồn là hệ quả tất yếu.
Tình yêu đòi hỏi sự trọn vẹn và hài hoà cả xác lẫn hồn: Vị Cha chung của Hội
Thánh, Đức Bênêđictô XVI nhận định trong thông điệp Thiên Chúa Là Tình Yêu:
“Tình yêu giữa người nam và người nữ, trong đó hồn xác kết hợp bất khả phân ly
mở ra cho con người một lời hứa hạnh phúc dường như không cưỡng lại được có lẽ
là kiểu mẫu của tình yêu; bên cạnh tình yêu này thoạt nhìn một hình thức khác
của tình yêu (phụ nữ, mẫu tử, bằng hữu,…) như mờ nhạt đi” (số 2). Chính vì thế
khi yêu là yêu cả con người trọn vẹn.
Xin đừng quá chú trọng việc cứu rỗi linh hồn mà xao nhãng các nghĩa cử yêu
thương cả về phần xác. Thánh Giacôbê tông đồ trách cứ những người chỉ biết chúc
lành cho người nghèo mà không giúp họ chút gì về vật chất để lo cho thân xác họ.
“Giả như có người anh em hay chị em không có áo che thân và không đủ của ăn hằng
ngày mà anh em lại nói với họ: Hãy đi bình an… nhưng lại không cho họ những thứ
thân xác họ đang cần, thì nào có ích lợi gì ?”(Gc 2,15-16 ). Ngược lại xin cũng
chớ đề cao quá mức những chăm sóc về phần xác kiểu luận lý: “Có thực mới vực
được đạo”.
Trong việc thờ phượng, yêu mến Chúa cũng tương tự. Hãy cẩn trọng với những lối
biện minh cực đoan, một chiều như “đạo tại tâm”, “thờ phượng Chúa trong tinh
thần và chân lý”. Để tham dự các cử hành Phụng vụ, lãnh nhận các Bí tích, Mẹ Hội
Thánh nhắc nhớ chúng ta một trong các điều kiện bình thường đó là sự hiện diện
bằng thân xác. Không thể xưng tội qua điện thoại hay tham dự Thánh lễ Chúa Nhật
qua vô tuyến truyền hình cách thành sự. Và ngược lai, chúng ta khong thể không
thận trọng trước lời khiển trách của Thiên Chúa với dân Người xưa rằng: dân này
thờ kính Ta ngoài môi miệng, còn lòng chúng thì xa Ta.
Cần phải loại bỏ cái nhìn phiến diện và không tích cực về thân xác. Làm sao có
thể tồn tại thái độ chê ghét thân xác, các thực hành đạo đức làm tổn hại sức
khoẻ… trong khi chúng ta vẫn tuyên xưng: Tôi tin xác loài người ta sẽ sống lại?
Phải biết tôn trọng vai trò, vị thế của thân xác. Chúng ta vốn quen với câu ngạn
ngữ la tinh: “Một tinh thần tráng kiện trong một thân xác khỏe mạnh”. Hãy biết
tận dụng những thế mạnh, những ưu điểm của thân xác chúng ta để yêu thương và
phục vụ tha nhân thiết thực và hiệu quả hơn. Hãy tôn vinh Thiên Chúa nơi chính
thân xác chúng ta. Hãy dùng chính thân xác cùng với các khả năng của nó để làm
sáng danh Chúa. Biết tận dụng mọi tiến bộ khoa học để có được một thân xác khoẻ,
đẹp, duyên dáng ở mức độ có thể, quả là điều nên làm và đáng làm. Dĩ nhiên đó
phải là một thân xác được linh động bằng một linh hồn trong sáng, thánh thiện,
đầy tràn tình yêu.