Vợ tôi vốn là một tín hữu tân tòng. Và tôi đã cân nhắc lo xa tìm chọn tên thánh bổn mạng cho nàng nhiều tháng trước ngày nàng lãnh nhận bí tích Thánh tẩy. Cuối cùng tôi quyết định chọn tên thánh Mônica (giáo hội hằng năm kính nhớ thánh nữ Mônica vào ngày 27 tháng 08). Sau gần sáu tháng theo học khóa giáo lý dự tòng ở giáo xứ Tân Hòa, giáo phận Sài Gòn, nàng đã diễm phúc lãnh nhận bí tích Thánh tẩy do linh mục quản giáo xứ này ban truyền vào chiều ngày 22 tháng 5. 2006. Một ngày nọ trên đường đi làm về, tôi ghé nhà sách Kỳ Đồng Dòng Chúa Cứu Thế mua cuốn Truyện Thánh Mônica, đem về tặng nàng với chủ ý giúp nàng hiểu biết thêm về cuộc đời khổ hạnh của vị nữ thánh bổn mạng của nàng. Vài ngày sau khi đọc xong truyện, nàng gặp nói với tôi: “Bà thánh này sao khổ thế?” Tôi trả lời nàng: “Khổ mới làm thánh được!”
Thật vậy, nếu ai từng đọc và nghiền ngẫm cuộc đời thánh nữ Mônica, hẳn phải bùi ngùi cho kiếp phận đa đoan khổ lụy của bà. Mônica vâng lời cha mẹ, cam phận làm vợ người đàn ông lớn tuổi, ngoại đạo, nát rượu, vũ phu tên Patriciô. Phương thế tuyệt hảo giúp bà chịu đựng và vượt qua nghịch cảnh cuộc sống hôn nhân đó là cầu nguyện. Mônica thưa với Chúa: “Lạy Chúa, thánh giá này Chúa đã gởi đến cho con, con xin lãnh nhận. Là phận hèn yếu đuối, xin Cha giúp sức cho con lãnh nhận linh hồn Patriciô để hoán cải chàng”. Sức chịu đựng con người có giới hạn, lắm lúc bà khóc thầm và tự hỏi: “Mình đã làm gì nên tội mà phải chịu đày đọa như thế này?”. Nhưng rồi bà kịp suy gẫm: “Chúa Kitô xưa làm gì nên tội mà chịu đóng đanh vào thập giá? Phải chăng vì lòng thương yêu loài người quá bội nên Ngài xuống thế liều mình chịu chết chuộc tội cho thiên hạ”. Cuối cùng hoa quả ngọt ngào Mônica hái lượm được, sau bao năm tháng nhẫn nhục nhỏ lệ khóc thầm chịu đựng cùng một lòng theo Chúa mỗi ngày vác thánh giá của bà, là sự hoán cải xin theo đạo của người chồng Patriciô.
Con đường khổ giá của thánh nữ chưa dừng ở đó. Truyện kể sau khi chồng chết, bà còn đổ nước mắt nhiều hơn nũa vì đứa con cả Augustinô hoang đàng, trụy lạc, theo lạc giáo Manet, chống phá Giáo hội Công giáo. Bà đã lặn lội đường xa, xuống tàu rời bỏ quê hương ở Châu Phi qua La Mã rồi Milan, nước Ý, tìm cho được và ra sức khuyên can đứa con vô luân, vô đạo. Một lần nữa nước mắt khổ lụy của người phụ nữ đã đánh động Lòng Thương Xót của Chúa. Augustinô hồi tâm xin chịu phép rửa tội, sau này đi tu, làm linh mục và được phong làm giám mục thành Hippon. Trong cuốn “Tự Thuật”, Augustinô viết: “Cho tới ngày tôi rửa tội, nước mắt mẹ tôi đã chảy thành sông để dâng lời cầu nguyện cho tôi…” Chặng đường khổ giá của bà kết thúc trong vinh quang. Về sau Augustinô cũng được phong thánh (giáo hội kính nhớ thánh Augustinô vào ngày 28 tháng 08).
Ngẫm lại cuộc đời của thánh nữ Mônica để chứng nghiệm trong cuộc sống: vinh quang ngọt ngào nào cũng phải trả giá bằng nước mắt khổ lụy. Mônica đã nên thánh nhờ thánh hóa bản thân bằng những hy sinh âm thầm chịu đựng mỗi ngày. Chúa Giêsu phán dạy: “Ai muốn theo Ta, phải từ bỏ mình, vác thập giá của mình mỗi ngày mà theo Ta” (Lc 9,23). Từ bỏ mình, từ bỏ “cái tôi” cao ngạo, ích kỷ, ương ngạnh, cố chấp của mình thật là khó . Từ bỏ mình, từ bỏ nếp sống buông tuồng dễ dãi của mình thật khó. Vác thập giá của mình mỗi ngày. Thập giá của mình mỗi ngày: những vật vã thể xác vì miếng cơm manh áo, vì đau đớn, bệnh tật, những phiền não tinh thần vì lối sống không đồng cảm trong gia đình và ngoài xã hội, những uu tư, dằn vặt vì lề lối sinh hoạt bất hòa trong hội đoàn mình đang tham gia…Thánh giá mỗi ngày kể ra thật nhiều. Vấn đề là mình có từ bỏ được mình, từ bỏ những thói hư, tật xấu, từ bỏ những ươn hèn, yếu đuối , những vị kỷ riêng tư của mình để mạnh dạn vươn vai vác thánh giá Chúa gởi đến cho mình và kề vai vác thánh giá đỡ cho tha nhân, như ông Simon xưa từng vác đỡ cho Chúa Giêsu trên đường Ngài vác cây gỗ thập hình lên núi Sọ. Hằng năm, giáo hội chọn ngày 14 tháng 09 để suy tôn Thánh Gía, một dịp để mỗi người tín hữu Công giáo suy nghiệm thêm nhiều về con đường khổ giá của Chúa Giêsu Kitô, noi gương Ngài, lắng nghe và tuân theo lời Ngài truyền dạy: “Ai muốn theo Ta, phải từ bỏ mình, vác thập giá của mình mỗi ngày mà theo Ta”.
Để kết thúc, người viết xin được trích dẫn một vài tư tưởng của Đức cố Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận trong cuốn “Đường Hy Vọng” của ngài : “Tránh gian khổ con đừng mong làm thánh (câu 702). Không hy sinh, không có nhân đức thánh thiện. ‘Ai chưa bỏ mình vác thánh giá’ thì chưa ‘theo Thầy’ được. Đó là điều kiện tiên quyết (câu 157). Khi đau khổ cực độ, con hãy nhìn lên Thánh giá, ôm choàng Thánh giá và con sẽ thinh lặng đứng vững như Đức Mẹ (câu 694)”.
Lễ kính Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời 15/08/2016
Gioan Long Vân, giáo xứ Nhân Hòa